Στέλιος Ξεφλούδας

Στέλιος Ξεφλούδας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Στέλιος Ξεφλούδας (Ελληνικά)
Γέννηση	1902 Άμφισσα Φωκίδας
Θάνατος	1984
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά νέα ελληνική γλώσσα
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας

Ο Στέλιος Ξεφλούδας (1902−1984) ήταν Έλληνας συγγραφέας.

Βιογραφία

Γεννημένος στην Άμφισσα το 1902, ο Στέλιος Ξεφλούδας πολιτογραφήθηκε εξαρχής ως ένας από τους πεζογράφους της Θεσσαλονίκης, αυτούς που συσπειρώθηκαν γύρω από το περιοδικό της πόλης, Μακεδονικές Ημέρες και καλλιέργησαν την αφηγηματική τεχνική του «εσωτερικού μονολόγου».

Ο Ξεφλούδας ξεκίνησε τις φιλολογικές σπουδές του στην Αθήνα και την περίοδο 1928-1930 βρίσκεται στο Παρίσι για να τις ολοκληρώσει. To 1930 έρχεται στη Θεσσαλονίκη για να εργαστεί ως καθηγητής και την ίδια χρονιά εκδίδει το πρώτο βιβλίο, Τα τετράδια του Παύλου Φωτεινού, το οποίο θα θεωρηθεί από την κριτική ως αντιπροσωπευτικό και πρώτο δείγμα της τεχνικής που είναι γνωστή ως «εσωτερικός μονόλογος».

Πλοκή χαλαρή ως ανύπαρκτη, αδιάκοπη και ανεξέλεγκτη καταγραφή σκέψεων και αναμνήσεων με τη ροή που οι ίδιες έχουν, αποστασιοποίηση μ' ένα λόγο από τις τεχνικές του «αστικού μυθιστορήματος» που καλλιέργησε η αθηναϊκή «γενιά του ΄30» είναι τα χαρακτηριστικά που εν γένει σηματοδοτούν τη νεωτερική γραφή, που αντικατοπτρίζεται όντως στο βιβλίο του Ξεφλούδα, με θεματικό υλικό την περίοδο που έμεινε στο Παρίσι.

Δύο χρόνια μετά, το 1932, εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη το περιοδικό Μακεδονικές Ημέρες, στις σελίδες του οποίου θα φιλοξενηθούν έκτοτε ακόμη πιο αντιπροσωπευτικά, αλλά και αξιόλογα, δείγματα γραφής αυτού του είδους. Στους βασικούς συνεργάτες του συγκαταλέγεται και ο Ξεφλούδας, ο οποίος την ίδια χρονιά (1932) θα εκδώσει το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο Εσωτερική Συμφωνία, όπου η αφήγηση εμπλέκει συνειδητό και υποσυνείδητο, ενώ μια ρέουσα ποιητική γλώσσα και η διαφαινόμενη ευαισθησία καθιστούν το βιβλίο ένα από τα καλύτερα επιτεύγματα του συγγραφέα. Από τον Απρίλιο του 1936 ως το 1940 είναι ο υπεύθυνος του λογοτεχνικού περιοδικού Olimpo, που εκδίδεται με χορηγία του ιταλικού κράτους. Αρχικά παρουσιάζονται έργα ιταλικής ποίησης και λογοτεχνίας και στα επόμενα τεύχη υπάρχουν ιταλικά ποιήματα που μεταφράζει ο ίδιος στα ελληνικά.

Σε ένα παρόμοιο αναμνησιολογικό κλίμα θα κινηθούν τα επόμενα δύο βιβλία τού Ξεφλούδα, Εύα (1934) και Κύκλος (1940). Κατά την διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου ο συγγραφέας υπηρετεί ως αξιωματικός στο μέτωπο. Η εμπειρία του πολέμου θα τον σημαδέψει βαθιά και θα αποτελέσει το θεματικό υλικό για τα μεταπολεμικά βιβλία του Άνθρωποι του μύθου (1944) αλλά και (εν μέρει) για το Οδυσσέας χωρίς Ιθάκη (1957), το οποίο θα αποσπάσει και το Β΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος της επόμενης χρονιάς. Θα ακολουθήσουν τα «μυθιστορήματα» (ο όρος επιβάλλεται να μπει σε εισαγωγικά λόγω των σταθερών τεχνικών προτιμήσεων του συγγραφέα) Εσύ ο κύριος Χ κι ένας μικρός πρίγκιπας (1960, Α΄ Κρατικό Βραβείο) Μέρες μέσα στο σκοτάδι (1982). Όσο περνά ο καιρός, ο Ξεφλούδας αλλάζει θεματική, αντλεί από σύγχρονα βιώματα και γεγονότα, τα οποία προσπαθεί να συμβιβάσει με την αφηγηματική τεχνική που έχει υιοθετήσει, μέχρις ενός σημείου βέβαια. Μολονότι τα ύστερα βιβλία του παρουσιάζουν ίσως μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον μέσο αναγνώστη, διαθέτοντας άλλωστε σοβαρές αξιώσεις, η προπολεμική παραγωγή του, με τον μελαγχολικό και εσωστρεφή της χαρακτήρα, ασκεί μια ιδιαίτερη γοητεία.

Ο Στέλιος Ξεφλούδας συνέγραψε επίσης τα μελετήματα Νιρβάνας, Χρηστομάνος και άλλοι (1953), Το νεοελληνικό μυθιστόρημα (γραμμένο στα Γαλλικά, 1953), Το σύγχρονο μυθιστόρημα (1955). Απεβίωσε από καρδιακή προσβολή στις 27 Νοεμβρίου 1984.

Επιλεγμένα έργα

• Τα τετράδια του Παύλου Φωτεινού (1930)
• Εσωτερική συμφωνία (1932)
• Εύα (1934)
• Στο φως του Λευκού Αγγέλου (νουβέλα), Εκδ. Κασταλίας, Αθήνα 1936, 88 σελ.
• Κύκλος (1940)
• Άνθρωποι του μύθου (1944)
• Οδυσσέας χωρίς Ιθάκη (1957)
• Εσύ ο κύριος Χ κι ένας μικρός πρίγκιπας (1961, Α΄ Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος)
• Νιρβάνας, Χρηστομάνος και άλλοι (1953)
• Το σύγχρονο μυθιστόρημα (1955)
• Ταξιδιωτικά (1956)

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Επιστήμη και Ζωή
• Βιογραφικό